8 tips voor inclusief onderzoek

Inclusief onderzoek is erop gericht dat iedereen, voor wie dat relevant is, als deelnemer mee kan doen aan onderzoek. Ongeacht hun achtergrond of mogelijkheden. Je probeert de meningen, gezondheidsuitkomsten en ervaringen van een brede groep mensen te verkrijgen, in plaats van die van een selecte groep. Alleen dan zijn de resultaten van je onderzoek relevant én toepasselijk voor een groot aantal mensen. Dat is noodzakelijk, want onderzoeksresultaten vormen de basis voor nieuw beleid in zorg en welzijn. Beleid dat is bedoeld voor iedereen.

1 op 3 Nederlanders uitgesloten

Toch wordt 1 op de 3 Nederlanders uitgesloten van onderzoek omdat ze sociaal kwetsbaar zijn, lage gezondheidsvaardigheden hebben, moeite hebben met lezen en schrijven of digitaal minder vaardig zijn. Sluit je deze mensen bewust of onbewust uit, dan is je onderzoek dus eigenlijk niet representatief.

Hobbels bij inclusief onderzoek

Inclusief onderzoek doen kan lastig zijn. Als onderzoeker verkeer je in hoger opgeleide kringen. Dan kan het moeilijk zijn om je te verplaatsen in wat deelnemers buiten je eigen ‘bubbel’ vinden, begrijpen of nodig hebben om mee te kunnen doen aan jouw onderzoek en daar een bewuste keuze voor te maken. Bovendien kan het moeilijk zijn om te zorgen dat iedereen die meedoet zich op zijn gemak voelt. En dat hun ervaringen en meningen representatief worden opgenomen in het onderzoek.

Tips voor inclusief onderzoek

Lonneke Theelen van theRevolution, geeft de volgende 7 tips voor inclusief onderzoek. Wij voegen daar een achtste aan toe. En die zetten we met stip op 1, omdat dit enorm helpt je onderzoek inclusief te maken:

1. Betrek mensen bij je onderzoeksontwerp

Betrek de doelgroep al bij het ontwerp van je onderzoek. Door participatie vanaf het begin en in alle fasen, krijg je informatie uit de eerste hand over: de relevantie, begrijpelijkheid en toegankelijkheid van je onderzoek.

2. Bewustwording

Zorg ervoor dat je onderzoeksteam het belang ziet van inclusief onderzoek.

3. Ethische verantwoording

Ethisch handelen is natuurlijk erg belangrijk. Afhankelijk van de doelgroep, is daarvoor soms extra aandacht en inspanning nodig. Denk aan: een afhankelijkheidsrelatie, mensen in een kwetsbare positie, mensen die moeite hebben met lezen of schrijven, mensen bij wie het onderwerp van je onderzoek hevige emoties kan oproepen. Hou daar rekening mee in het opzetten van je onderzoek. En zorg altijd dat je toestemmingsformulieren voor het onderzoek begrijpelijk zijn.

4. Respectvolle en gelijkwaardige benadering

Natuurlijk benader je alle doelgroepen respectvol en gelijkwaardig, maar soms is dit een extra uitdaging. Zorg ook voor begrijpelijke en toegankelijke informatie.

5. Inzicht in vaardigheidsniveau

Achterhaal het (taal)vaardigheidsniveau bij mensen en pas je onderzoek hierop aan.

6. Test vragenlijsten en scripts

In het verlengde van het vorige punt test je of je meetinstrument begrijpelijk en bruikbaar is voor iedereen.

7. Informeer deelnemers vooraf

Door deelnemers goed te informeren, neem je onzekerheid, angst en een deel van eventueel onvermogen weg.

8. Duur van deelname

Pas je metingen aan. Geef mensen bijvoorbeeld meer tijd om na te denken. Of juist minder tijd wanneer de belastbaarheid daarom vraagt.

Ondersteuning inclusief onderzoek

Het landelijk expertisecentrum Pharos draagt bij aan het terugdringen van grote gezondheidsverschillen. Op hun website vind je een praktisch infosheet met de fasen van inclusief onderzoek, een video, hulpmiddelen en informatie over de ondersteuning die Pharos biedt.

Proefschrift inclusief onderzoek

Er is ook wetenschappelijk onderzoek gedaan naar inclusief onderzoek. In 2019 schreef Tessa Frankena het proefschrift “Optimising inclusive health research: where expectations and realities meet.” Binnen dit promotieonderzoek is samengewerkt met mensen met een verstandelijke beperking, verwanten, begeleiders, onderzoekers en experts op het gebied van inclusief onderzoek.

Bij het proefschrift verschenen:

Folder ‘Hoe werk je samen in onderzoek?(website Sterker op eigen benen)

Gemakkelijk lezen folder ‘Samenwerken in onderzoek doe je zo(website Sterker op eigen benen)            

Is een document niet meer via de link beschikbaar? Neem contact met ons op. Het document dat je opvraagt, voldoet niet aan de eisen voor digitale toegankelijkheid (WCAG). Daarom bieden wij het niet zelf aan via de website.

Ook interessant

Diversiteit in onderzoek: ‘Wees je bewust van verschillen’(website ZonMw)